พิเศษ
รวมทริคเอาตัวรอดจากเหตุคับขัน
เมื่อต้องขับรถเดินทางเข้าไปในป่า ที่เต็มไปด้วยอุปสรรค ไม่ว่าจะเป็นหลุมบ่อ หรือรากไม้ขวางทางหากเราไม่มีประสบการณ์มาก่อน ก็นับว่าเป็นปัญหาอยู่ไม่น้อยเพราะหากควบคุมเท้าที่เหยียบคันเร่งไม่นิ่งรอบเครื่องไม่เหมาะสม หรือขาดสติ ก็อาจจะเกิดอันตรายมากกว่าเดิมได้ ซึ่งลำพังหากเป็นสนามทดลองขับคงไม่เป็นไร แต่หากอยู่ในสภาพภูมิประเทศที่มีปัจจัยเสี่ยงอยู่มาก อะไรๆ ก็อาจเกิดขึ้นได้
4 WHEELS ได้รวบรวมเทคนิคการเอาตัวรอดเมื่อต้องประสบปัญหาที่เราไม่คาดคิด เพื่อจะช่วยให้ผ่อนหนักเป็นเบาได้
ไม่มีแม่แรง
ถ้ารถเราเกิดยางแบนขึ้นมาแล้ว ไม่มีแม่แรงคงจะแย่แน่ แต่ยังมีวิธีอื่นอีกมากมายที่จะนำมาใช้เพื่อช่วยให้การเปลี่ยนยางทำได้ง่ายขึ้น เช่น ลองใช้ล้อที่เหลือในด้านเดียวกับล้อที่ยางแบนไปปีนค้างอยู่บนก้อนหินขนาดใหญ่ ก่อนที่จะขย่มตัวถังฝั่งตรงข้าม เพื่อใช้ก้อนหินหนุนล้อที่ยางแตก เท่านี้ก็ช่วยให้เปลี่ยนยางโดยไม่มีแม่แรงได้
ขุดแล้วค่อยยก
ระหว่างที่ขับไปบนทางทรายอยู่นั้น บังเอิญล้อหลังข้างใดข้างหนึ่งเกิดตกลงไปในหล่มทรายให้เป็นหลุมลึกมากขึ้นเท่านั้น อย่าได้พยายามเร่งรอบเครื่องยนต์อีกต่อไป ให้หาพลั่วหรือวัสดุที่หาได้บริเวณนั้นมาขุดทรายที่ด้านใต้เพลาหลังให้มีความสูงมากพอที่จะหนุนแม่แรงเข้าไปได้ โดยมีแผ่นไม้รองอยู่ที่ฐานใต้แม่แรง เพื่อพยุงให้แม่แรงยกเพลาขึ้นไปได้ เมื่อยกให้ล้อสูงขึ้นมาได้ระดับแล้วก็ทะยานรถพุ่งออกไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว เท่านี้ก็หลุดออกจากหล่มได้แล้ว
ขับข้ามฝาย
การขับรถข้ามตามแนวฝายต้องระวังให้ดี เพราะกระแสน้ำที่พัดเข้าทางด้านข้างรถนั้นอาจซัดกระแทกเข้าท่อดูดไอดีเครื่องยนต์ จนเป็นเหตุให้เครื่องยนต์ดับกลางทางได้ หรือความแรงของกระแสน้ำอาจทำให้แนวทางเคลื่อนที่ของรถเปลี่ยนแนวไปได้ นอกจากนี้พื้นล่างใต้น้ำอาจจะมีหลุมหรือโขดหินซ่อนพรางตาอยู่ ถ้าจะให้ดีก่อนที่จะนำรถลงไปวิ่งในน้ำ ต้องลงเดินสำรวจเส้นทางในน้ำด้วยการเดินเท้าก่อนน่าจะดีกว่าขับลุยไปเลย
ซ้ำรอยเดิม
เมื่อต้องวิ่งผ่านทางที่เป็นโคลนเลน ไปกันหลายคัน รถคันแรกที่วิ่งนำทางไปอาจจะร้อนๆ หนาวๆ แต่ก็สามารถวิ่งไปได้โดยไม่ติดอุปสรรคอะไร แต่คันที่ขับตามมาอาจจะลังเลใจว่าควรจะวิ่งทับรอยยางของรถคันหน้า ถ้าแนะนำได้อยากแนะนำให้วิ่งทับรอยเดิมของรถคันหน้าจะดีกว่าเพราะทางที่ผ่านการวิ่งทับไปแล้ว พื้นผิวทางจะมีความอัดแน่นมากกว่าเหมาะแก่การตะกุยทางของรถคันที่วิ่งตามมาได้เป็นอย่างดี
ไปอย่างหอยทาก
การบังคับควบคุมรถให้วิ่งไปบนทางที่เจิ่งนองไปด้วยน้ำนั้นก็ลำบากยากพออยู่แล้ว ยิ่งพื้นผิวทางข้างใต้น้ำไร้แรงเสียดทานด้วยแล้ว การขับผ่านไปยิ่งยากลำบากขึ้นไปอีก อย่างเช่น การขับผ่านไปบนทางที่แต่ก่อนเป็นทุ่งหญ้า แต่ปัจจุบันถูกน้ำท่วมขังจนไม่สามารถมองเห็นยอดหญ้าได้ การขับแม้คุณจะเร่งความเร็วให้มากสักเท่าไร รถก็ไม่สามารถพุ่งไปข้างหน้าได้ การขับบนทางเช่นนี้ต้องใช้รอบความเร็วคงที่ และใช้การส่ายพวงมาลัยช่วย เพื่อให้ล้อหน้ามีทแรคชันที่ดีขึ้น แต่ถึงอย่างไรก็ไปได้แค่หอยทากเดิน
ไฟป่า
ทิศทางลมที่พัดโชนไฟป่าให้เผาผลาญไปบนเทือกเขานั้น มักจะไม่คงที่ๆ ทิศทางเดียวโดยทั่วไปการเดินทางผ่านเส้นทางที่มีไฟป่าขวางทางอยู่ ส่วนใหญ่จะเลี่ยงไม่เดินทางผ่านบริเวณดังกล่าวเพราะนอกจากจะเสี่ยงต่อไฟป่าที่อาจจะมาทำความเสียหายให้กับตัวรถแล้ว บริเวณดังกล่าวยังอาจขาดอากาศที่จะช่วยเสริมในการเผาไหม้เครื่องยนต์ ซึ่งหากขับเข้าไปใกล้บริเวณไฟป่า อาจทำให้เครื่องยนต์ดับ และไม่สามารถสตาร์ทติดได้ นับว่าอันตรายมาก เลี่ยงใช้เส้นทางอื่นได้เป็นดี
จมน้ำ
เมื่อรถของเราที่ขับไปอยู่ดีๆ เกิดเสียหลักตกจากถนนลงไปอยู่ในน้ำอย่าเพิ่งตกใจ เพราะรถจะยังไม่จมลงไปในน้ำทันที ให้ตั้งสติให้ดี รีบไขกระจกหน้าต่างออก หรือถ้าระบบไฟฟ้าไม่ทำงาน ไม่สามารถเปิดประตูได้ ให้หาวัตถุของแข็งมากระแทกกระจกให้แตก แล้วปีนออกจากตัวรถ หลีกเลี่ยงการเปิดประตูโดยเด็ดขาด แต่ถ้ารถจมลงไปในน้ำอย่างรวดเร็ว ให้กลั้นหายใจไว้ชั่วขณะ รอจนน้ำท่วมรถให้หมด แล้วรีบเปิดประตูออกก่อนจะว่ายขึ้นมาเหนือน้ำโดยเร็ว
กระจกแตก
ปัญหากระจกแตกของรถขับเคลื่อนสี่ล้อ ขณะขับเข้าไปลุยในป่าเป็นเรื่องที่เลี่ยงได้ยากเมื่อจะต้องนำรถกลับมาวิ่งใช้งานบนทางเรียบอีกครั้ง มักจะเจอปัญหาเรื่องลมตีปะทะหน้า หรือลมหวีดจนเสียงดัง ให้จำไว้ว่า ถ้าเป็นกระจกหน้ารถแตกให้ปิดกระจกที่เหลืออีก 3 ด้านให้มิดชิด ป้องกันลมตีปะทะหน้า แต่ถ้าเป็นกระจกหลังรถแตกให้เปิดกระจกด้านข้างทั้งสองออก เพื่อไม่ให้กลิ่นควันไอเสียตีย้อนมาทางหน้ารถ เข้ามาในห้องโดยสาร จำไว้ว่า หน้าแตกปิดที่เหลือหมด หลังแตกให้เปิดด้านที่เหลือออกหมด
ปิดแอร์
เมื่อจำเป็นต้องขับรถลุยน้ำตามหลักทฤษฎี ขอแนะนำว่า ให้ปิดสวิทช์แอร์ เหตุผลก็เพราะว่าในขณะที่ขับรถลุยน้ำ ระดับน้ำที่ลุยมักสูงจนเกือบถึงปากท่อดูดไอดี ซึ่งมีโอกาสเสี่ยงที่น้ำจะกระเซ็นเข้าไปในเครื่องยนต์ จนเป็นเหตุให้เครื่องยนต์ดับ ยิ่งถ้าเปิดสวิทช์แอร์สายพานฉุดคอมเพรสเซอร์จะทำหน้าที่วิดน้ำให้กระเซ็นเข้ามาได้มากขึ้น ดังนั้นในทางปฏิบัติเขาจึงบอกว่า ห้ามเปิดแอร์โดยเด็ดขาดเมื่อต้องขับรถลุยน้ำคิดดูเอาเองว่าจะยอมร้อนหรือจะนอนแช่อยู่ในน้ำ
ไม้ล้ม
ระหว่างทางที่ขับรถไปนั้น หากพบว่าต้นไม้ล้มขวางถนนอยู่ สิ่งแรกที่ควรตัดสินใจ ก็คือมองหาทางอื่นว่ามีทางอ้อมไปได้หรือไม่ ถ้ามีก็ให้เลือกวิ่งอ้อมทางอื่นไป ไม่ขอแนะนำให้ใช้กันชนด้านหน้ารถดันให้ต้นไม้หลบเป็นอันขาด เพราะนอกจากจะทำให้กันชนเสียหายแล้ว ยังอาจทำให้ช่วงล่างด้านหน้ารถเสียหายได้อีก ถ้ารถของคุณมีวินช์ติดรถและสแนทช์บลอค ก็ควรมองหาหลักเพื่อยึดสแนทช์บลอคที่จะโยงสายเคเบิลวินช์ลากต้นไม้ที่ล้มขวางให้หลีกออกไปทางไหล่ทาง
ขับลงเนิน
หลายคนเข้าใจว่าการขับรถลงเนินนั้นต้องอาศัยแต่เพียง เอนจินเบรค และการแตะเบรคช่วยเพื่อรั้งและชะลอความเร็วรถที่เคลื่อนที่ลงมาจากเนินเขาไม่ให้เร็วจนเกินไป แต่ในการขับบนเส้นทางจริงๆ แล้ว อาจต้องใช้การเร่งรอบเครื่องยนต์ช่วยด้วย เพื่อให้รอบการหมุนของล้อสัมพันธ์กับการเคลื่อนที่ของรถการแตะเบรคเสี่ยงต่อการตัดแรงยึดเกาะพื้นผิวของหน้ายางเป็นอย่างมาก การเร่งรอบเครื่องยนต์ช่วยจะเป็นการกู้แรงยึดเกาะของหน้ายางกับพื้นผิวทางกลับขึ้นมาอีกครั้ง แต่ทั้งนี้ต้องอาศัยทักษะจากการฝึกฝนเป็นอย่างมาก
โล่กำบัง
ขณะที่กำลังใช้งานวินช์ติดรถเราเพื่อกู้ภัยรถคันอื่นขึ้นมา นับว่าเป็นช่วงที่อันตรายมาก เพราะหากสายเคเบิลวินช์เกิดขาดขึ้นมาหรือปลายตะขอวินช์หลุดออกจากจุดคล้องเกี่ยว แรงดีดกลับจากการดึงของวินช์จะตีเข้ากับกระจกหน้ารถหรืออาจโดนตัวเราจนได้รับบาดเจ็บ ทางที่ดีในขณะที่ใช้งานวินช์อยู่นั้น ควรเปิดฝากระโปรงเป็นโล่กำบังอันตราย
ทางหิน
การวิ่งไปบนทางที่เป็นโขดหิน ถ้าเป็นโขดหินขนาดเล็กการขับจะไม่ค่อยยาก แต่ถ้าเป็นการขับไปบนทางที่เป็นโขดหินขนาดใหญ่ ต้องอาศัยความระมัดระวังเป็นอย่างมาก เนื่องจากระยะกราวน์ดเคลียแรนศ์ของรถแต่ละยี่ห้อไม่เท่ากัน รถที่มีระยะกราวน์ดเคลียแรนศ์น้อย อาจทำให้ช่วงล่างเกิดความเสียหายจากการกระแทกกับโขดหิน ถ้าจำเป็นต้องวิ่งผ่าน พยายามปีนไปบนโขดหิน อย่าฝืนวิ่งคร่อมเป็นอันขาด และอย่าให้ส่วนคมของโขดหินบาดแก้มยางเด็ดขาด
รถหงาย
รถคว่ำมักไม่ค่อยมีใครเป็นอะไร แต่ถ้ารถหงายเอาล้อชี้ขึ้นฟ้าแล้ว ส่วนใหญ่คนขับรวมทั้งผู้โดยสารมักจะได้รับบาดเจ็บ ยิ่งถ้าไม่คาดเข็มขัดนิรภัยด้วยแล้ว บางครั้งอาจจะบาดเจ็บหนักขึ้นไปอีก การคาดเข็มขัดนิรภัยจะช่วยให้คนที่อยู่ในรถไม่ถูกเหวี่ยงไปกระแทกกับตัวรถด้านในจนเกิดการบาดเจ็บ แต่พอถึงเวลาที่จะออกจากตัวรถ เข็มขัดนิรภัยกลับเป็นตัวที่ลอคตัวเราให้ออกจากรถไม่ได้ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะความตกใจขาดสติ และความกลัว ทำให้ปลดเข็มขัดออกไม่ได้ แนะนำให้ตั้งสติให้ดี แล้วใช้เท้ายันกับคอนโซลหน้าเพื่อปลดเข็มขัดออกก่อนที่จะคลานออกจากตัวรถ
รั้งท้ายไว้
การนำรถไปวิ่งบนทางที่เป็นโขดหินใหญ่ๆ นั้น ต้องเริ่มจากสำรวจหาแนววิ่งให้ดีก่อน แล้วหาเพื่อนช่วยให้สัญญาณมือ แล้วเคลื่อนที่ไปอย่างช้าๆ ที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพราะความเร็วในการเคลื่อนที่ของรถจะทำให้ช่วงล่างรถเกิดกระแทก วิธีการหนึ่งที่จะช่วยให้รถเคลื่อนที่ไปอย่างช้าๆ ก็คือ ให้ดึงเบรคมือช่วยรั้งล้อคู่หลังไว้ ในขณะที่ค่อยๆ ขับเดินหน้าไปอย่างช้าๆ ด้วยเกียร์ 2 ที่ตำแหน่งเกียร์โลว์
ติดอย่างนี้ทำอย่างไร ?
หากแชสซีส์ของรถไปเกยเข้ากับขอนไม้ หรือสันปูน การจะเคลื่อนที่ต่อไปข้างหน้า หรือจะโยกถอยมาทางด้านหลังคงจะทำได้ยาก เนื่องจากตำแหน่งของแชสซีส์ที่ไปเกยเป็นเหตุให้ล้อลอยพ้นขึ้นจากพื้นจนไม่มีแรงตะกายต่อไปข้างหน้า วิธีแก้ไขอย่างหนึ่งก็คือ ให้ใช้ ไฮ-ลิฟท์ แจค ยกทางด้านหน้าหรือท้ายรถขึ้นแล้วผลักตัวถังด้านข้างให้รถเซปัดไปอีกด้าน จะทำให้ตำแหน่งที่แชสซีส์ไปเกยอยู่ หลุดออกได้การดิ้นรนหาทางออกที่ไม่ถูกต้อง จะเป็นเหตุให้รถยิ่งเสียหายหนักขึ้นไปอีก การขับผ่านอุปสรรคดังกล่าวให้ข้ามขึ้นในแนวทแยงมุม โดยการควบคุมแป้นคันเร่ง และเบรคให้ทำงานสัมพันธ์กัน การขับในลักษณะนี้ จะช่วยให้ช่วงล่างไม่ไปกระแทกกับสันบนของเนิน การกำหนดแนวเอียงในการขับขึ้นแบบทแยงมีส่วนสำคัญ และสัมพันธ์กับความยาวของฐานล้อรถ
อย่าปีนเป็นอันขาด
สภาพเส้นทางที่มีหินหรือดินถล่มมาขวางทาง มักพบเห็นได้บ่อยๆ หลังจากที่เกิดฝนตกหรือมีพายุหนักๆ บริเวณตามเชิงเขา หรือไหล่เขา จะมีกองหินขนาดใหญ่หล่นลงมาขวางทางรถวิ่ง เมื่อพบสภาพดังกล่าว ให้พิจารณาว่ามีเส้นทางวิ่งอ้อมได้หรือไม่ หากหาเส้นทางเลี่ยงอื่นไม่ได้แล้วอย่าใช้การขับปีนขึ้นก้อนหินขนาดใหญ่ไต่ข้ามไปเป็นอันขาด เพราะก้อนหินนั้นไม่ใช่โขดหิน สามารถดิ้นหรือกลิ้งไปมาได้ หากเสี่ยงขับขึ้นไปบนก้อนหินนั้นอาจทำให้ก้อนหินนั้นดิ้นไปเกยอยู่ใต้ท้องรถ หรือดิ้นหนีจนเป็นเหตุให้รถพลิกคว่ำได้ ทางที่ดีออกแรงเข็นก้อนหินหลบไว้ข้างทางดีกว่า
ใช้สแตรพรั้งไว้
การขับผ่านลำธารที่มีระดับน้ำไม่ค่อยลึกมาก แต่มีกระแสน้ำที่ไหลเชี่ยวมากอาจทำให้ทิศทางวิ่งของรถเสียไปจากแนวทางที่ต้องการ แม้ว่าจะเลือกวิ่งใกล้ขอบตลิ่งกระแสน้ำจะพัดพาให้ตัวถังรถไหลไปกองอยู่กลางลำธาร หากลำธารที่วิ่งมีลักษณะเป็นคุ้งน้ำจะยิ่งทำให้กระแสน้ำเชี่ยวมากขึ้น ถ้าจำเป็นต้องวิ่งบนทางดังกล่าว แนะนำให้ใช้สายสแตรพรั้งไว้และโยงไว้กับรถอีกคัน ทันทีที่รถคันที่วิ่งอยู่ในลำธารสูญเสียการควบคุม ให้รีบส่งสัญญาณบอกให้อีกคันบนฝั่งรั้งสายสแตรพขึ้นฝั่งทันที
แก้ปัญหาถังน้ำมันรั่ว
รถที่วิ่งไปบนเส้นทางวิบากคงหลีกเลี่ยงการกระทบกระแทกจากทางด้านล่างไปได้ ซึ่งอ่างน้ำมันเครื่อง และถังน้ำมันเชื้อเพลิงจะเป็นจุดที่ถูกโขดหิน แง่งหิน กระแทกจนรั่วได้มากที่สุด สำหรับอ่างน้ำมันเครื่องถ้าพบว่ารั่วให้หาไม้มาเหลาให้พอดีที่จะอุดรูรั่วได้ แต่กับถังน้ำมันเชื้อเพลิง ถ้ารูรั่วนั้นไม่ใหญ่มากอาจใช้กิ่งไม้อุดได้เช่นกัน หรืออาจใช้สกรูตัวเล็กขันอุดรูรั่ว หรือถ้าคุณเป็นคนชอบเคี้ยวหมากฝรั่งก็อาจใช้หมากฝรั่งที่เคี้ยวจนหมดความหวานแล้วมาอุดรูรั่ว และปิดทับด้วยเทปด้านนอก ทุกอย่างที่แนะนำเป็นการแก้ไขชั่วคราวเท่านั้น
ระวังเสาหัก
เสาอากาศของวิทยุรับ/ส่งสัญญาณในระยะสั้น หรือซีบี นั้นต้องอาศัยความยาวของเสาเพื่อการรับ/ส่งในระยะไกลๆ แต่ด้วยความยาวของเสาที่มากเกินไป อาจทำให้ไปเกี่ยวกับกิ่งก้านของต้นไม้ เมื่อต้องขับเข้าไปในป่าแล้วดีดกลับมาตีกระแทกเข้ากับตัวถังรถ หรือกระจกรถจนเกิดความเสียหายถ้ารถของคุณเป็นอีกคันที่ติดเสาอากาศที่ยาวกว่าชาวบ้านเขา ขอแนะนำว่าเมื่อพบว่าเส้นทางข้างหน้าเป็นป่ารกเต็มไปด้วยขวากหนามของกิ่งก้านต้นไม้ เราควรเหนี่ยวปลายของเสาอากาศให้ลู่ลงมาทางด้านท้ายรถแล้วลอดให้เรียบร้อยก่อนแล้วจึงค่อยลุยเข้าไป
มาร์คเชือก
เวลาอยู่ในป่าถ้าไม่มีเข็มทิศ หรือความชำนาญในการเดินป่าดีพอ มีสิทธิ์ที่จะหลงทางได้ยิ่งเป็นการขับรถเข้าไปในป่าด้วยแล้ว มีสิทธิ์ที่จะหลงทาง หาทางออกกลับทางเดิมไม่ได้เคยสังเกตไหมว่าเวลาสุนัขไปห่างบ้านเจ้าของไกลๆ มันมักจะทำเครื่องหมายโดยฉี่เป็นระยะๆ เราลองนำวิธีการของมันมาใช้เป็นแนวทางบ้างก็ได้ แต่เราใช้เชือกความยาวพอประมาณแทนมาผูกคล้องทำเครื่องหมายที่ต้นไม้ข้างทางเป็นระยะๆ โดยเฉพาะจุดที่เป็นทางแยกที่เราอาจสับสนทิศทาง
ทำเลที่ตั้ง
การตั้งเทนท์ที่พักแรมบนที่ราบสูง มีความจำเป็นต้องเลือกทำเลที่ตั้งให้ดี ทั้งนี้เนื่องจากอุปสรรคในเรื่องกระแสลมจะทำให้เทนท์ที่เราตั้งไม่สามารถรับแรงลมได้ นอกจากเรื่องของกระแสลมแล้ว ทิศทางของแสงแดดก็เป็นอีกเรื่องที่ต้องพิจารณา เพราะถ้าตื่นสาย แล้วเทนท์ไม่มีที่กำบังแดด อาจทำให้คุณไม่สามารถอยู่ในเทนท์ได้ การเลือกเอารถของเรามาเป็นที่กำบังลมและแดด ดูน่าจะเป็นทางเลือกที่เหมาะสมที่สุด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการสำรวจทิศทางลมที่ดีของคุณเองด้วย
บอกให้คนทางบ้านรับรู้
เมื่อคุณต้องขับรถเดินทางไกลไปคนเดียว หรือกับกลุ่มเพื่อนๆ ก่อนออกเดินทางควรให้ข้อมูลกับคนทางบ้านว่าจะเดินทางไปที่ไหน ถนนสายใด แวะพักที่ไหน และจะกลับมาวันไหน หากคุณมีโทรศัพท์มือถือควรจะโทรกลับหรือส่งข้อความมาบอกคนที่บ้านเป็นช่วงๆ ว่าตอนนี้คุณอยู่ไหน เพราะหากเกิดสิ่งที่ไม่คาดฝันขึ้น คนทางบ้านจะได้ประสานความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่ตำรวจในการออกติดตามและช่วยเหลือคุณได้
ABOUT THE AUTHOR
ถ
ถาวร พรมพิทักษ์
นิตยสาร 417 ฉบับเดือน กันยายน ปี 2548
คอลัมน์ Online : พิเศษ(4wheels)