ประสาใจ
ตลกหญิงเหนือตลกชาย
ฮอลลีวูดปล่อยหนังผีชุด "บริษัทกำจัดผี 3" (GHOSTBUSTERS) เมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา หลังจากประเดิมมุกตลกฮาตอนแรกไปเมื่อ 32 ปีที่แล้ว
เป็นธรรมดาตามธรรมชาติของวงการภาพยนตร์ทุกชาติ ขึ้นชื่อ "หนังผี" ย่อมเป็นหนังตลก และขึ้นชื่อ "หนังตลก" ก็คือหัวใจของภาพยนตร์ ต้องการให้แฟน "ก่อนบ่ายคลายเครียด" มากกว่าให้มานั่งกอดกันกลม ขนพองสยองขวัญในโรงหนัง
หนังผีไทย ขึ้นชื่อลือชามาหลายเรื่อง ไปโลดที่สุดตามความเข้าใจของผม น่าจะเป็นหนังผีชุด "ผีหัวขาด" กินขาดหลายหมู่บ้าน หลายปี
"บริษัทกำจัดผี" เมื่อ 32 ปีที่แล้ว ลงทุน 30 ล้านเหรียญสหรัฐฯ สถิติรายได้เกินทุนกว่า 200 ล้านเหรียญสหรัฐฯ แต่ "บริษัทกำจัดผี 3" ตลกหน้าตาย 2 เหตุผล
หนึ่ง-2 ตอนแรกพนักงานบริษัทในหนังเป็นผู้ชายทั้งหมด แต่ตอนสามเป็นผู้หญิงทั้งหมด
สอง-4 นักแสดงนำในตอนแรกเมื่อ 32 ปีก่อน ลากสังขารมาร่วมแสดงเป็นดารารับเชิญ ทั้ง บิล เมอร์เรย์, แดน แอครอยด์, เออร์นี ฮัดสัน และซิกูร์นีย์ วีเวอร์
ไอเดียกระฉูดตั้งแต่พิสดาร เอาผู้หญิงมาเล่นแทนผู้ชายกำจัดผี ผู้ชายประเภท "เบบี๋" ทุกคนในชั้นแรกเห็นตรงกันว่า ไม่ว่าจะสร้างยังไงก็เจ๊งแน่ กลับเป็นความฮือฮาของนักวิจารณ์ภาพยนตร์
หนังลงทุน 154 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ออกฉาย 15 วัน 2 สัปดาห์ ทำรายได้ทั่วโลกเกิน 160 ล้านเหรียญสหรัฐฯผู้ชายประเภทเบบี๋ "หน้าแหก" และ "เจ็บปวด" เพราะคำวิพากษ์ของนักวิจารณ์ ระบุว่า ผู้ชายตลกได้ไม่เท่าผู้หญิงความเห็นของนักวิจารณ์เป็นของเฮี้ยน ลบหลู่ไม่ได้ คำวิพากษ์ดังกล่าวถือเป็นบทชำระความเชื่อโบราณที่ว่า ตลกต้องผู้ชาย
บัด แอบบอทท์ แอนด์ ลู คอสเตลโล, บอบ โฮพ, เจอร์รี ลูอิส, วูดดี อัลเลน, เกราโช มาร์กซ์ รุ่นโบราณจนถึงรุ่นดิจิทอล จิม แคร์รีย์, อดัม แซนด์เลอร์, มร. บีน-โรวัน แอทคินสัน, เอดดี้ เมอร์ฟี, โรบิน วิลเลียมส์, วิลล์ สมิธ ผู้ชายทั้งขบวน
ตลกไทยเป็นพยานบุคคลสำคัญ เรียงหน้ากระดานมาเถอะเหนือตลกหญิงทั้งแถว ตั้งแต่ เป็ด เชิญยิ้ม นายกสมาคมตลก จนถึงสมาชิกสมาคม "3 คุณพระช่วย" โหน่ง, โย่ง, นงค์ เชิญยิ้มทั้งพวง
เมื่อธรรมดาตามธรรมชาติ เป็นแบบนี้ แล้วคิดจะเกณฑ์ผู้หญิงมาเล่นตลกใน "บริษัทกำจัดผี 3" มันอิมพอสซิเบิลชัดๆ
ซ้ำร้ายเป็นธรรมดาตามธรรมชาติสำหรับคนสร้างหนังชุด ย่อมต้องคำนึงถึงแฟนหนัง เพราะการทำหนัง คือ การตั้งหน้าปล้นทรัพย์ข้างถนน คนที่เข้ามาให้ปล้นมาด้วยความสมัครใจ ไม่มีการบังคับ
ยกเว้นหนังประเภท "ตีหัวเข้าบ้าน" มีการโฆษณาประชาสัมพันธ์ที่ดี มีชื่อเรื่องแปลกอย่าง "องค์บาก" ฝรั่งฟังแล้วงง หรือชื่อชวนชมตามยุคสมัย เช่น "เสือหยิ่ง-สิงห์ผยอง" ชื่อไทยจากชื่อฝรั่ง "TWO RODE TOGETHER-สองคนขี่ม้าไปด้วยกัน" ฉายโรงหนังควีนส์ วังบูรพา คนดูแล้วเปลี่ยนชื่อไทยใหม่เป็น "เสือนิ่ง-สิงห์นอน"
"สองคนขี่ม้าไปด้วยกัน" เป็นหนังใหญ่ ผู้กำกับใหญ่-จอห์น ฟอร์ด พระเอกใหญ่ทั้งสองคนตามชื่อเรื่อง คือ เจมส์ สจวร์ท กับ ริชาร์ด วิดมาร์ค
ดังนี้ การสร้างหนังติดต่อกันเป็นภาค เป็นตอน ก็ต้องมีบริบทที่ชวนดูเป็นธรรมดาตามธรรมชาติ
แก่นสารสำคัญของ "บริษัทกำจัดผี" คือ ผู้หญิงต้องสามารถแสดงตลกได้ ถ้าเล่นไม่ตลกก็จบกัน
คริสโตเฟอร์ ฮิทเชนส์ เป็นนักเขียนสารคดี เขาเขียนลงนิตยสาร VANITY FAIR ตั้งชื่อสารคดีของเขาว่า "ทำไมผู้หญิงตลกไม่เป็น"
"บริษัทกำจัดผี 3" ไม่ได้ถูกสร้างขึ้นมาเพราะบทความนี้ แต่มันเป็นความท้าทายกับคติความเชื่อโบราณ
นอกจากนั้น นักแสดงหญิงหลายคน เช่น ทีนา เฟย์, แอนดี ชูเมอร์, ซาราห์ ซิลเวอร์แมน และคริสเตน วิก เป็นต้น ต่างก็เริ่มตลกให้เห็น โดยเฉพาะภาคบันเทิงเริงรมย์ทั้งทีวี และภาพยนตร์ของอเมริกันชน
"บริษัทกำจัดผี 3" ใช้ผู้หญิง 4 คนกำจัดผีในมหานครนิวยอร์ก ได้แก่ คริสเตน วิก, เมลิสซา แมคคาร์ธีย์, เคท แมคคินนอน และเลสลี โจนส์ หลังออกประกาศรายชื่อดาราแสดงนำในปี 2015 แล้ววิจารณ์กันแซด
กระบวนการนักสร้างหนังไทย ผมนับถือ "เปี๊ยก โปสเตอร์" ศิลปินแห่งชาติคนล่าสุด เรื่องไม่เป็นเรื่องก็สามารถเขียนบทภาพยนตร์ออกมาเป็นเรื่องได้ โดยเฉพาะ "คู่หู"
ผิดกับนักสร้างหนังฝรั่ง เอาจริงเอาจังทุกเรื่อง ทุกประเด็น ผมสร้างหนัง คุณเขียนบท คุณเขียนเรื่อง คุณลำดับภาพ คุณกำกับการแสดง คุณกำกับฝ่ายศิลป์ คุณทำดนตรีประกอบ คุณ...แม้กระทั่ง คุณตอกตะปู
ฝรั่งใช้คนเยอะ แยกกันทำตามหน้าที่ แม้แต่พระเอกนักกล้ามขนาดไหน บทอันตรายเสี่ยงตายก็ยังต้องใช้ สตันท์แมน
ผมนับถือผู้กำกับการแสดงฝรั่งคนหนึ่ง คือ เดวิด ลีน งานชิ้นแรกของเขาที่ผมสัมผัส คือ หนังใหญ่โคลัมเบีย พิคเจอร์ส ชื่อ LAWRENCE OF ARABIA ต่อมาก็เป็น DOCTOR ZHIVAGO และ RYAN'S DAUGHTER
จากท้องทะเลทราย มาเป็นทะเลหิมะ และจากทะเลหิมะ มาเป็นหาดทรายสีทันดร 3 เรื่อง 3 ความวิจิตรสวยงามแห่งภาพเคลื่อนไหว ยากที่แฟนภาพยนตร์อย่างผมจะลืม
อยู่มาวันหนึ่ง เดวิด ลีน คิดอะไรก็ไม่ทราบ ทำเรื่อง PASSAGE TO INDIA ความยาว 163 นาที พอกันกับ 3 เรื่องที่กล่าวมาแล้ว กลายเป็นหนังเล็ก ได้แค่กล่อง
ผมคิดเอาเองเหตุล่มของหนังอังกฤษเรื่องนี้ เป็นเพราะ เดวิด ลีน ไม่ยอมเป็นผู้กำกับการแสดงหน้าที่เดียว แต่เป็นผู้อำนวยการสร้าง และดันเขียนบทภาพยนตร์เอง ซึ่งผมเห็นว่าผิดหน้าที่อย่างมาก
หนังใหญ่ 3 เรื่องในอดีตที่เอ่ยชื่อมา เดวิด ลีน มีคนเขียนบทภาพยนตร์มือขั้นเทพ เขาคือ โรเบิร์ท บอลท์ สร้างความสำเร็จให้กับ เดวิด ลีน อย่างยิ่งใหญ่
ยิ่งใหญ่สมเป็น "เจ้าทะเลทราย" ทั้งๆ ที่เป็นคนอังกฤษ ยิ่งใหญ่ในศาสนาแห่งความรักสมกับที่เป็น "ดอคเตอร์ชิวาโก" ยิ่งใหญ่ทางด้านเจ้าหัวใจ สมกับที่เป็น "ลูกสาวของไรอัน" ทั้งๆ ที่เป็นเรื่องชู้สาว
โรเบิร์ท บอลท์ ได้รางวัลตุ๊กตาทอง สาขาบทภาพยนตร์ดัดแปลง จากเรื่อง DOCTOR ZHIVAGO
"บริษัทกำจัดผี 3" ก็เช่นเดียวกัน คณะทำงานเรื่องนี้ ทำงานอย่างเอาจริงเอาจัง ไม่มีการล้อเล่น โดยงานยากที่สุดก็หนีไม่พ้นการเขียนบท
เชื่อหรือไม่ บทภาพยนตร์ "บริษัทกำจัดผี 3" วางบนโต๊ะอยู่หลายปี หลายคนกำลังยุ่งกับ “บริษัทกำจัดผี” ในรูปแบบวีดีโอเกม ธุรกิจยุ่งมากจนกระทั่งนายทุนเกิดไอเดียว่า ถึงเวลาแล้วที่ภาพยนตร์เรื่อง "บริษัทกำจัดผี" ควรมีตอนที่ 3
นั่นหมายถึง วีดีโอเกมขายดีเป็นเทน้ำเทท่า เป็นล้านยูนิท โคลัมเบีย พิคเจอร์สเห็นชอบ การเขียนบทใหม่เริ่มลงมือ หลักสำคัญคือ ยึดรัฐธรรมนูญ...เอ้ย...ยึดหลัก "บริษัทกำจัดผี 1" เป็นตัวตั้ง ตามด้วยการนำเสนอบุคลิกใหม่
พวกเขาคาดการณ์กันว่า ควรจะเปิดกล้องได้ในปี 2010 และออกฉายได้ในปี 2011
แต่บทภาพยนตร์ไม่ได้รับประชามติในปี 2012 ต้องเขียนใหม่ การสร้างลงมือได้ในปี 2015 หนังตัวอย่างออกฉายได้เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2559 ที่ผ่านมา
เชื่อหรือไม่ครับ...นำเสนอ 24 ชั่วโมง มีคนเปิดดู 24 ล้าน ทั้ง เฟศบุค ยูทูบ แค่อาทิตย์แรกอาทิตย์เดียวมียอดวิวถึง 60 ล้าน
ความสำเร็จที่สำคัญอย่างยิ่งของพวกเขา น่ากลัวกว่าผีที่ถูกกำจัด นั่นคือ ตลกหญิงเหนือกว่าตลกชาย หรืออีกนัยหนึ่ง ผู้ชายเล่นตลกได้ไม่สะใจเท่าผู้หญิงตลก...!!!
ABOUT THE AUTHOR
ข
ข้าวเปลือก
นิตยสาร 417 ฉบับเดือน ตุลาคม ปี 2559
คอลัมน์ Online : ประสาใจ