ขนบธรรมเนียมและวัฒนธรรม

คนไทยเรานั้นมีขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมอันงดงาม มาแต่โบราณกาล จะเห็นได้ จากทุกเรื่องราวในคลังวรรณคดีเมืองสยาม ล้วนแล้วแต่บ่งบอกถึงวิถีชีวิตความเป็นคนไทย ประเพณี และวัฒนธรรมต่างๆ อันแนบสนิทในสายเลือดชาวสยามมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว เป็นต้นว่า ในด้านความเป็นคนเจ้าชู้ ก็คงไม่มีใครเกินหน้า "ขุนแผน" จากเสภาเรื่อง "ขุนช้างขุนแผน" นิยายพื้นบ้านของสุพรรณบุรี ที่แต่งขึ้นจากเรื่องจริงเกิดขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ซึ่งมีหลักฐานอยู่ในหนังสือ คำให้การชาวกรุงเก่า โดยแต่งเป็นบทกลอนสำหรับขับเสภา ให้ประชาชนฟัง เมื่อมาถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เสภาเรื่อง "ขุนช้างขุนแผน" ที่แต่งไว้ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยานั้นเหลืออยู่เพียงไม่กี่ตอน เพราะถูกไฟไหม้ และสูญหายเมื่อครั้งครั้งเสียกรุงแก่พม่า พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ฯ ให้กวีหลายท่าน เช่น พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ (รัชกาลที่ 3) สุนทรภู่ และ ครูแจ้ง เป็นต้น ให้ช่วยกันแต่งเพิ่มเติม โดยแบ่งกันแต่งเป็นตอนๆ ไปจนจบ   "ขุนช้างขุนแผน" ได้รับยกย่องจากวรรณคดีสโมสรสมัยรัชกาลที่ 6 ว่าเป็นยอดของหนังสือประเภท กลอนเสภา มีสำนวนโวหารที่ไพเราะ คมคาย มีคติเตือนใจ สะท้อนให้เห็นสภาพชีวิต และสังคมความเป็นอยู่ของคนไทย ให้ความรู้เกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมไทย และยังให้ ความสนุกสนาน เพลิดเพลิน   ในด้านที่ให้ความรู้เกี่ยวกับขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรม เช่น ประเพณีในการบวชเณร มีความที่ว่า   "อยากจะเป็นทหารชาญชัย ให้เหมือนท่านขุนไกรที่เป็นผี จึงอ้อนวอนมารดาได้ปรานี ลูกนี้จะใคร่รู้วิชาการ พระสงฆ์องค์ใดวิชาดี แม่จงพาลูกนี้ไปฝากท่านให้เป็นอุปัชฌาย์อาจารย์ อธิษฐานบวชลูกเป็นเณรไว้”"   คนไทยสมัยก่อน ไม่มีโรงเรียน พ่อแม่จึงนิยมพาลูกชายไปบวชเรียน ฝากให้พระสั่งสอนวิชาการต่างๆ และอบรมศีลธรรม เพราะถือว่าวัดเป็นแหล่งรวมวิชาความรู้   หรือประเพณีในการทำศพ ก็มีข้อความบรรยายไว้ว่า   “"ยกศพใส่หีบพระราชทาน เครื่องอานแต่งตั้งเป็นจังหวะปี่ชวาร่ำร้องกลองชนะ นิมนต์พระให้นำพระธรรมไปพลายชุมพลนุ่งขาวใส่ลอมพอก โปรยข้าวตอกออกหน้าหาช้าไม่พวกพ้องพี่น้องก็ร่ำไร นุ่งขาวตามไปล้วนผู้ดี”"   การแห่ศพจะมีเครื่องดนตรีประโคม คือ ปี่ชวา และกลองชนะ มีพระสวดนำหน้าศพ มีการโปรยข้าวตอกไปตลอดทาง   กล่าวกันว่า การโปรยข้าวตอก คือ ปริศนาธรรม ว่าข้าวตอกไม่อาจงอกเป็นต้นข้าวได้อีก คนที่ตายไปแล้วก็ไม่อาจฟื้นขึ้นได้เช่นกัน ส่วนพวกญาติพี่น้องก็สวมเสื้อผ้าสีขาวเดินตามขบวนแห่   ส่วนขนบประเพณีในการเทศน์กัณฑ์มหาชาตินั้น วรรณคดีไทย “ขุนช้างขุนแผน” ได้กล่าวถึงไว้อย่างไพเราะ“อยู่มาปีระกาสัปตศก ทายกในเมืองสุพรรณนั่น ถึงเดือนสิบจวบสารทยังขาดวัน คิดกันจะมีเทศน์ด้วยศรัทธา พระมหาชาติทั้งสิบสามกัณฑ์ วัดป่าเลไลยก์นั้นวันพระหน้าตาปะขาวเฒ่าแก่แซ่กันมา พร้อมหน้านั่งปรึกษาที่วัดนั้น”   การเทศน์มหาชาติ ถือเป็นงานบุญประจำปีที่สำคัญอย่างสูง เรื่องที่ใช้เทศน์ คือ เรื่อง "พระเวสสันดรชาดก" ซึ่งมีทั้งหมด 13 กัณฑ์ ผู้ที่รับเป็นเจ้าของกัณฑ์แต่ละกัณฑ์ ต้องจัดเตรียมเครื่องบูชากัณฑ์เทศน์ให้เข้ากับกัณฑ์ของตนด้วย ซึ่งมักจะเป็นผลไม้จำพวก กล้วย ส้ม มะพร้าวอ่อน ตลอดจนของแห้งต่างๆ และอ้อย เป็นต้น   ตัวละครเอกของเรื่องที่ผมอยากพูดถึงวันนี้เป็น "ขุนแผน" ซึ่งเป็นผู้ชายที่ได้ชื่อว่าเจ้าชู้ แต่ความเป็นชายเจ้าชู้ของขุนแผน ก็มิได้เลยเถิดจนเกินไปนัก   ขุนแผน เดิมชื่อ พลายแก้ว มีรูปร่างหน้าตา งดงาม คมสัน สติปัญญาเฉลียวฉลาด และ นิสัยเจ้าชู้ มีดาบฟ้าฟื้นเป็นอาวุธประจำตัว พาหนะคู่ใจ คือ ม้าสีหมอก พ่อเป็นทหาร ชื่อ ขุนไกร พลพ่าย แม่ชื่อ ทองประศรี ได้บวชเณร และเรียนวิชาที่วัดส้มใหญ่ แล้วย้ายไปเรียนต่อที่วัดป่าเลไลยก์ สุดท้ายไปเป็นศิษย์สมภารคง วัดแค จนมีความรู้ทางโหราศาสตร์ ปลุกผี อยู่ยงคงกระพัน คาถามหาละลวยทำให้ผู้หญิงรัก ตลอดจนวิชาจากตำรับพิชัยสงคราม และยังมีความสามารถเทศน์ได้ไพเราะจับใจอีกด้วย ต่อมาสึกจากเณร แล้วแต่งงานกับ พิมพิลาไลย ไม่นานก็ถูกเรียกตัวไปเป็นแม่ทัพรบกับเชียงใหม่ ครั้นได้ชัยชนะกลับมา ก็ได้เป็นขุนแผน แสนสะท้าน แต่ปรากฏว่าภรรยาแต่งงานใหม่แล้ว   ขุนแผน ต้องโทษถูกจำคุกถึง 15 ปี จึงพ้นโทษ และทำสงครามกับเชียงใหม่อีกครั้ง เมื่อชนะกลับมาก็ได้ตำแหน่งเป็นพระสุริทร ฤาไชย เจ้าเมืองกาญจนบุรี   ขุนแผน ได้ภรรยาหลายคน เริ่มตั้งแต่ วันทอง หรือ พิมพิลาไลย มีบุตรชายด้วยกันชื่อ พลายงาม ภรรยาคนที่สอง คือ ลาวทอง คนที่สาม คือ แก้วกิริยา มีบุตรชายด้วยกันชื่อ พลายชุมพล ต่อมาได้เมียคนที่สี่ คือ สายทอง และคนที่ห้า คือ บัวคลี่ มีลูกด้วยกันเป็น "กุมารทอง"   นี่ก็เป็นเรื่องของผู้ชาย ซึ่งได้ชื่อตามคำโบราณที่ว่า "ชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสารโบราณว่า" ด้วยธรรมชาติของข้าวเปลือกนั้นไปตกหล่นที่แห่งไหน ก็งอกงามได้ ต่างกว่าความเป็นข้าวสารไปตกเรี่ยราดเสียหายก็รังแต่จะเน่า   ขณะที่ผมบันทึกเรื่องนี้ ทางอังกฤษมีเรื่องความเจ้าชู้ของสุภาพบุรุษเมืองผู้ดีคนหนึ่ง คือ ไรอัน กิกส์ วัย 37 ปี มีภรรยาชื่อ สเตซีย์ วัย 32 ปี มีบุตรด้วยกัน 2 คน พ่อเจ้าประคุณสามีนักบอลของทีม แมนเชสเตอร์ ยูไนเทด ดันไปมีเรื่องความสัมพันธ์ลับกับผู้หญิงคนหนึ่งนานถึง 8 ปี ก็ไม่เป็นไรนัก แต่ที่ไม่งดงามก็เพราะผู้หญิงคนที่ ไรอัน กิกส์ นอกใจเมีย ปัจจุบันเป็นเมียแต่งของน้องชายชื่อ นาทาชา กิกส์ วัย 28 ปี   วัฒนธรรมทางความเป็นผู้ชายเจ้าชู้ของประเทศที่ได้ชื่อว่า ถึงซึ่งอารยธรรมแล้ว จึงดูทะแม่งๆ โดยปกติผู้ชายอย่างผม หรืออีกหลายท่าน ย่อมเคยได้ยินได้ฟังแต่เรื่องผู้ชายเราจ้องจะฟันแต่ "น้องเมีย" เรื่องพิเรนทร์อย่างที่ ไรอัน กิกส์ ปฏิบัตินี้ เป็นเรื่อง "เมียน้อง" เป็นน้องชายที่คลานตามกันมา ไรอัน กิกส์ เองก็ได้ชื่อเป็นนักฟุตบอลตัวอย่าง ผู้มีจริยธรรมอันสมควรได้รับการสรรเสริญจาก บีบีซี สปอร์ท เมื่อปีที่แล้ว กลับมาเป็นข่าวฉาวดังไปทั่วเกาะอังกฤษ   ไรอัน กิกส์ คบชู้กับ นาทาชา มาก่อนหน้าที่ นาทาชา จะรู้จักกับ โรดรี กิกส์-น้องชายวัย 34 ปี ของ ไรอัน แต่ครั้น นาทาชา มาคบหาสมาคมกับ โรดรี แล้ว ตกลงปลงใจจะแต่งงานกันอยู่รอมร่อ พ่อเจ้าประคุณปีกซ้ายพ่อมด ทีมผีแดง ยังไม่ยอมเลิกพฤติกาม   ก่อนกำหนดแต่งไม่กี่เดือน ทีมผีแดงชนะทีมไก่เดือยทอง-สเปอร์ส 3-1 โดย ไรอัน กิกส์ ทำประตูในเกมได้ถึง 2 ประตู จากการยิงลูกโทษ คืนนั้นนักเตะปีศาจแดง ก็เลยสนุกสนานเป็นการใหญ่ ไรอัน ก็ครึกครื้นด้วยโดยมี นาทาชา กิกส์ ร่วมขบวนอารมณ์แล้วก็ไปจบลงตรงที่ทั้งสองคนหลับนอนกันในบ้านของเพื่อนคนหนึ่ง   เพราะนอนกันคืนนั้นคืนเดียว นาทาชา เปิดโปงว่าเธอตั้งท้องกับ ไรอัน เป็นเหตุการณ์ที่ทำให้เธออึดอัดอย่างยิ่ง เพราะดันมาท้องตอนก่อนจะแต่งกับคนที่เป็นน้องชาย พ่อของทารกในท้อง ขณะที่ผมบันทึกอยู่นี้ หนังสือพิมพ์ในเมืองผู้ดี ก็ตั้งหน้าตั้งตาแฉความฉาว ขายดิบขายดีเป็นเทน้ำเทท่า ไรอัน กิกส์ และตัวละครในเรื่องราวนี้ทุกคน มีอาการชอค และปวดหัวแทบแตก อยู่ในสภาพที่สิ้นหวัง เฉพาะสองพี่น้องที่เป็นผู้ชาย นอกจากจะดูหน้ากันไม่ติดแล้ว ก็ยังไม่รู้จะจบเรื่องเพื่อช่วยให้สถานการณ์ที่เลวร้ายดีขึ้นอย่างไร คนที่เป็นพี่ชายนั้น พยายามติดต่อน้องชาย แต่น้องชายก็จ้างทนายความเรียบร้อย เสียค่าทนายไปชั่วโมงละ 650 ปอนด์ ส่วน นาทาชา กิกส์ ก็เอาแต่ร้องไห้ ไม่หลับไม่นอน เพราะรู้สึกว่า ทำร้ายเมียของ ไรอัน ไปเต็มๆ   สาเหตุที่ความฉาวของปีกพ่อมดคนนี้ถูกกระชาก ก็เพราะเจ้าตัวดันไปจ้างทนายความยื่นคำร้องศาล ระงับการแฉชื่อผู้ชายที่มีความสัมพันธ์ลับของผู้หญิงคนหนึ่งชื่อ อีโมเจน โธมัส เมื่อปรากฏว่า ไรอัน นอกใจ นาทาชา ก็เลยปูดเรื่องบ้า เรื่องนี้ด้วยความสุดแค้น วัฒนธรรมเจ้าชู้แบบนี้ ไม่น่าจะมีในเมืองไทยแฮะ...!!