วิกฤตน้ำมันแพงไม่ใช่เรื่องใหม่ หากย้อนดูอดีต วิกฤตราคาน้ำมันเชื้อเพลิงในประเทศไทยเคยเกิดขึ้นมาแล้วหลายครั้ง "autoinfo.co.th" รวบรวมเหตุการณ์วิกฤตน้ำมันแพง ที่คนไทยเคยเผชิญ มาเตือนความจำกันอีกครั้ง
ปี 2516
เริ่มต้นครั้งแรก ปี 2516 ในยุครัฐบาล "จอมพลถนอม กิตติขจร" ราคาน้ำมันดิบในตลาดโลกปรับตัวสูงขึ้น เนื่องจากเป็นช่วงที่เศรษฐกิจโลกเริ่มขยายตัว ทำให้ความต้องการใช้น้ำมันเชื้อเพลิงมีมาก ประกอบกับสถานการณ์การเมืองโลกขณะนั้น เกิดข้อพิพาทระหว่างประเทศอาหรับกับอิสราเอล ส่งผลให้ราคาน้ำมันเชื้อเพลิงในประเทศสูงตามไปด้วย ไทยจึงได้ออกพระราชกำหนดแก้ไข และป้องกันภาวะขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง ปี 2516 กำหนดให้นายกรัฐมนตรีมีอำนาจออกคำสั่งเพื่อกำหนดมาตรการแก้ไข และป้องกันการขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง ราคาน้ำมันเชื้อเพลิง ในช่วงปี 2516 - 2517 น้ำมันเบนซิน ขยับจาก 2.30 บาท/ลิตร ขึ้นเป็น 3.62 บาท/ลิตร เท่ากับปรับขึ้นราว 57 % ส่วนน้ำมันดีเซลจาก 1.05 บาท เป็น 2.33 บาท/ลิตร หรือบวก 122 %
ปี 2522
ในยุคของ พลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ เกิดวิกฤตราคาน้ำมันเชื้อเพลิงในตลาดโลกพุ่งสูงเป็นครั้งที่ 2 โดยกลุ่มประเทศผู้ส่งออกปิโตรเลียม (OPEC) ได้ประกาศขึ้นราคาน้ำมันดิบ 4 ครั้ง ผลกระทบในยุคนั้นลุกลามไปสู่ ราคาค่าไฟ และสินค้า บางช่วงเกิดปัญหาไฟฟ้าขาดแคลน จนเกิดเพลงฮิทติดหู อย่างเพลง “น้ำมันแพง” ที่มีเนื้อร้องว่า "น้ำมัน ขาดแคลน คุยกับแฟน ก็ต้องดับไฟ" ปัญหาน้ำมันแพงในยุคนั้น สั่นคลอนรัฐบาล พลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ จนต้องลาออกในช่วงปี 2523
ปี 2533
เดือนสิงหาคม ปี 2533 เกิดสงครามอ่าวเปอร์เซีย ราคาน้ำมันเชื้อเพลิงในตลาดโลกสูงขึ้นจนเป็นวิกฤตการณ์อีกครั้ง จากระดับราคา 18.9 เหรียญสหรัฐฯ/บาร์เรล ในเดือนมกราคม ปี 2533 เพิ่มเป็น 31 เหรียญสหรัฐฯ/บาร์เรล ในช่วงปลายเดือนสิงหาคม ปี 2533 และราคาน้ำมันเชื้อเพลิงในประเทศก็ขยับขึ้น โดยเบนซินจาก 8.45 บาท เป็น 11.05 บาท เท่ากับ 31 % ส่วนดีเซลจาก 6.10 บาท เป็น 8.40 บาท/ลิตร เท่ากับ 38 %
ปี 2551
ในประเทศไทย ราคาน้ำมันเชื้อเพลิงเริ่มเพิ่มสูงขึ้นมาเรื่อยๆ ตั้งแต่ปี 2546 จนมาแตะราคาสูงสุดในยุค พลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ น้ำมันดีเซลมีราคาสูงถึง 44.24 บาท/ลิตร และน้ำมันเบนซิน 42.89 บาท/ลิตร ก่อนที่ในช่วงปลายปี ราคาน้ำมันจะปรับลดลงมาอย่างรวดเร็ว
ปี 2557
ช่วงปลายยุครัฐบาล ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ไทยเจอวิกฤตราคาน้ำมันเชื้อเพลิงอีกครั้ง ราคาน้ำมันดีเซล 29.99 บาท/ลิตร ส่วนน้ำมันเบนซินแตะราคาสูงสุดที่ 49.15 บาท/ลิตร นับเป็นราคาที่สูงที่สุดเป็นประวัติการณ์ ซึ่งในยุคนั้นราคาน้ำมันดิบในตลาดโลกอยู่ที่ 110 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล และยังมีปัจจัยภายใน เช่น การยกเลิกเบนซิน 91 การเก็บภาษี และกองทุนที่สูง และเงินบาทอ่อนค่า
ทำไมราคาน้ำมันแพง ?
เกิดจาก 3 สาเหตุ โดยมาจากปัจจัยภายนอก นั่นคือ ราคาน้ำมันดิบในตลาดโลกปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องจนเกือบจะแตะ 100 เหรียญสหรัฐฯ/บาร์เรล ทำให้ประเทศไทยซึ่งเป็นผู้นำเข้าน้ำมันได้รับผลกระทบ ต้องใช้น้ำมันราคาแพงไปด้วย ซึ่งสาเหตุที่ราคาน้ำมันดิบในตลาดโลกพุ่งทะยาน มีดังนี้ 1. ความขัดแย้งระหว่างรัสเซีย-ยูเครน และสหรัฐฯ ซึ่งเป็นประเทศผู้ผลิตน้ำมันรายสำคัญของโลก 2. การลดกำลังการผลิตน้ำมันของกลุ่มประเทศโอเปค ซึ่งเป็นผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ได้ลดกำลังการผลิตน้ำมันลงถึง 10 ล้านบาร์เรล/วัน (ในปี 2020) ทำให้เกิดปัญหาขาดแคลน แต่ปัจจุบันกลุ่มโอเปคทยอยผลิตเพิ่มครั้งละ 400,000 บาร์เรล/วัน ซึ่งยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของโลก 3. สถานการณ์ COVID-19 ยืดเยื้อมากว่า 2 ปี ทำให้เศรษฐกิจ และปริมาณการค้าโลกสะดุด แต่ก็เริ่มฟื้นตัวในช่วงนี้ ทำให้ความต้องการบริโภคน้ำมันสูงเกินกว่ากำลังการผลิต จึงทำให้ราคาน้ำมันพุ่งสูงขึ้นในรอบ 7 ปี
วันสำคัญในประวัติศาสตร์น้ำมันไทย
7 มกราคม 2546
เป็นวันที่กำหนดราคาจำหน่าย แกสโซฮอล 95 และแกสธรรมชาติ CNG ครั้งแรกอย่างเป็นทางการ โดยโครงการ น้ำมันแกสโซฮอล เริ่มจากแนวคิดพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ในการหาสิ่งมาทดแทนพลังงานที่กำลังจะหมดไปของน้ำมัน บวกกับแนวทางการแก้ปัญหาของพืชผักที่มีราคาตกต่ำ
17 มีนาคม 2550
ตามนโยบายของกระทรวงพลังงาน ที่ส่งเสริมการใช้เอธานอลเพื่อผลิตแกสโซฮอล 95 อย่างต่อเนื่อง จึงเพิ่มไลน์ของ “แกสโซฮอล 91” มาเป็นทางเลือกให้แก่ประชาชน ในราคาที่ถูกกว่าแกสโซฮอล 95 เล็กน้อย และถูกกว่าน้ำมันเบนซิน 91 ไม่น้อยกว่า 1.50 บาท/ลิตร
1 มกราคม 2551
การพัฒนาพลังงานทดแทน “แกสโซฮอล E20” ในเมืองไทยเป็นผลสำเร็จ ด้วยส่วนผสมของเอธานอล 20 % และน้ำมันเบนซิน 80 % เป็นผลให้ราคาประหยัดลงกว่า 6 บาท/ลิตร ซึ่งจะทำให้ประเทศลดการนำเข้าน้ำมันเชื้อเพลิง ลดค่าใช้จ่ายลงได้มาก และยังลดมลพิษในอากาศอีกด้วย
16 พฤษภาคม 2557 วันที่ได้รับการบันทึกว่าราคาน้ำมันสูงที่สุดเป็นประวัติการณ์ เนื่องจากในปี 2557 ไทยเผชิญกับวิกฤตราคาน้ำมันครั้งใหญ่ ราคาน้ำมันดีเซลพุ่งถึง 29.99 บาท/ลิตร และราคาน้ำมันเบนซินแตะสูงสุดที่ 49.15 บาท/ลิตร
26 มีนาคม 2563 วันที่ทั่วโลกกำลังเผชิญกับภัย COVID-19 ประเทศไทยยังคงอยู่ในขั้นวิกฤต ทั้งการระบาดของโรค และภาคเศรษฐกิจ แต่คนไทยก็ยังพอมีรอยยิ้มกับราคาน้ำมันเชื้อเพลิงที่ถูกลงอย่างไม่น่าเชื่อ นั่นคือ แกสโซฮอล 95 อยู่ที่ประมาณ (18-19 บาท/ลิตร), แกสโซฮอล 91 (16-17 บาท/ลิตร), แกสโซฮอล E20 (15-16 บาท/ลิตร), แกสโซฮอล E85 (14-15 บาท/ลิตร), ดีเซล B7 (19-20 บาท/ลิตร), ดีเซล B10 (16-17 บาท/ลิตร) และดีเซล B20 (16-17 บาท/ลิตร)
อ่านเพิ่มเติม >>> ถอดโครงสร้างราคาน้ำมันในไทย มีค่าอะไรต้องจ่ายบ้าง ?