เมื่อบแรนด์ญี่ปุ่นหันมานำเข้ารถไฟฟ้าจากจีน

เปรียบเทียบยอดจำหน่ายรถยนต์ประจำเดือนกุมภาพันธ์ 2025/2024
ตลาดโดยรวม                            -6.7 %    
รถยนต์นั่ง                                  -4.7 %
รถกิจกรรมกลางแจ้ง (SUV)        -7.0 %    
กระบะ 1 ตัน                            -14.3 %
รถเพื่อการพาณิชย์                  +31.0 %

เปรียบเทียบยอดจำหน่ายรถยนต์ประจำเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ 2025/2024
ตลาดโดยรวม                           -9.5 %    
รถยนต์นั่ง                              -14.1 %
รถกิจกรรมกลางแจ้ง (SUV)      -4.1 %    
กระบะ 1 ตัน                          -14.3 %
รถเพื่อการพาณิชย์                +36.1 % 

ช่วงนี้ตลาดรถยนต์ดูเหมือนยังไม่สามารถฟื้นตัวได้เลย ตัวเลขการขายที่แสดงออกมาชัดเจนนั้น แน่นอนว่าเราเสียแชมพ์ให้แก่เพื่อนบ้านในอาเซียนไปนานแล้ว ไทยไม่ใช่พี่ใหญ่แห่งตลาดรถยนต์ของภูมิภาคนี้อีกต่อไป ตลาดที่มีขึ้นมีลง แต่เมืองไทยนั้นไม่เหมือนใครตรงที่ “ลงยาวขึ้นยาก”

ระหว่างนี้ หากทุกท่านสังเกต เราจะเห็นว่าฝั่งรถญี่ปุ่นได้แสดงท่าทีที่เปลี่ยนไปอย่างมากต่ออุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้า (EV) จากที่ปฏิเสธก็เริ่มเห็นด้วย เพราะผู้ผลิตรถยนต์ญี่ปุ่นมีแนวโน้มที่จะนำเข้ารถไฟฟ้าจากจีนแทนการลงทุนประกอบในประเทศ โมเดลธุรกิจนี้ส่งผลกระทบต่อห่วงโซ่อุปทานยานยนต์ของบ้านเราโดยตรงต่อรถยนต์นั่ง และรถเอนกประสงค์ อย่าลืมว่าไทยเคยเป็นฐานการผลิตรถยนต์นั่ง และรถกระบะที่สำคัญของญี่ปุ่นในภูมิภาคอาเซียน 

การเปลี่ยนแปลงนี้อาจเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้เข้าใจว่า ญี่ปุ่นจะทิ้งฐานการผลิตรถยนต์นั่งในไทยใช่หรือไม่ หากเป็นเช่นนี้ เราต้องเผชิญกับความท้าทายครั้งใหญ่กันเลยทีเดียว

ในอดีต ผู้ผลิตญี่ปุ่นเน้นแนวทางการผลิตโดยประกอบรถในประเทศ และส่งออกรถไปขายยังภูมิภาคที่สำคัญ อย่างไรก็ตาม การเร่งพัฒนาเทคโนโลยี EV ทำให้รถยนต์จากค่ายจีนกลายเป็นทางเลือกที่ดึงดูดมากขึ้น บแรนด์ญี่ปุ่นบางราย เช่น HONDA (ฮอนดา) MAZDA (มาซดา) และ NISSAN (นิสสัน) ก็เริ่มใช้พแลทฟอร์ม และชิ้นส่วนจากจีน เพื่อแข่งขันกับตลาดได้ดีขึ้น

สถานการณ์การนำเข้ารถไฟฟ้าจากจีนของบแรนด์รถญี่ปุ่น เพิ่งเริ่มต้น แต่ก็เป็นสัญญาณเตือนถึงความเปลี่ยนแปลงในอนาคต เพราะหากยึดแนวนี้ ฐานการผลิตรถยนต์นั่งในไทยอาจถูกลดบทบาทจากรถเก๋ง เหลือรถพิคอัพเพียงอย่างเดียว 

จีนนั้นรุกหนัก มีการเปิดตัวผลิตภัณฑ์ไฮบริดในตลาดรถเก๋ง และรถอเนกประสงค์ ต่อจากการโหมบุกเรื่องรถยนต์นั่ง เร็วๆ นี้ พิคอัพจากจีนก็ปรากฏตัวหลากหลายรุ่น แม้ว่าจีนเพิ่งเริ่ม และพัฒนารถพิคอัพสำหรับผู้โดยสารระดับไฮเอนด์ก็ตาม 

หากญี่ปุ่นนำเข้ารถไฟฟ้าจากจีนมากขึ้น อุตสาหกรรมการประกอบรถยนต์ในไทยอาจได้รับผลกระทบโดยตรง เนื่องจากประเทศไทยเป็นฐานการผลิตรถยนต์เครื่องยนต์สันดาป (ICE) และรถแบบไฮบริดมาอย่างยาวนาน หากผู้ผลิตญี่ปุ่นลดกำลังการผลิตในไทย และเลือกนำเข้าแทน จะทำให้เกิดปัญหาทั้งในแง่ของการจ้างงาน และการลงทุนใหม่ในเทคโนโลยี EV แม้ว่าญี่ปุ่นไม่อยากทำเช่นนี้ แต่รถไฟฟ้าของญี่ปุ่นที่นำเข้าจากจีนมีราคาถูกกว่า สามารถแข่งขันได้กับตลาด บแรนด์ญี่ปุ่นเหล่านี้คงไม่ปล่อยให้ฝั่งบแรนด์จีนครองส่วนแบ่งการตลาดไปง่ายๆ 

ภาครัฐเองก็พยายามกระตุ้นให้ญี่ปุ่นลงทุน EV ในไทยมากขึ้น ทั้งมาตรการจูงใจทางภาษี และสิทธิประโยชน์ เพื่อให้ค่ายญี่ปุ่นยังคงเลือกไทยเป็นฐานการผลิต EV แทนการนำเข้า แต่การเปลี่ยนผ่านของอุตสาหกรรมรถยนต์นั้นรุนแรง ต้องยอมรับว่ายุทธศาสตร์ญี่ปุ่นวันนี้ หากผลิตรถต้นทุนต่ำสู้จีนไม่ได้ ก็หันไปใช้ประโยชน์จากแหล่งนำเข้าต้นทุนต่ำอย่างจีนเสียเลย 

ต้องดูกันยาวๆ ต่อไปว่า การที่ญี่ปุ่นเลือกนำเข้ารถไฟฟ้าจากจีนแทนการผลิตในประเทศ ความสำคัญของฐานผลิตในไทย จะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร ?