อีวีแห่งชาติ : ฝันได้ แต่ต้องรีบตื่น

เพื่อให้ประเทศไทยบรรลุเป้าหมายการเป็น “ฮับ” ผลิตรถไฟฟ้าในภูมิภาคนี้ นอกจากรัฐจะเทมาตรการสนับสนุนให้บรรดาค่ายรถไฟฟ้าแบบ “อยากได้อะไรขอให้บอก” แล้ว ล่าสุดยัง “ฝัน” จะผลิต “รถอีวีแห่งชาติ” ออกมาอีกด้วย

ใครที่ติดตามอุตสาหกรรมยานยนต์ไทยมานาน คงจำกันได้ว่า เมื่อหลายสิบปีก่อน เราเคยพยายามสร้างรถบแรนด์ไทย หรือ “รถแห่งชาติ” มาแล้ว แต่ก็ล้มเหลวอย่างสิ้นเชิง เพราะไม่สามารถแข่งขันกับบแรนด์ต่างชาติได้ ทั้งเรื่องต้นทุน คุณภาพ และการตลาด 

แม้โครงการ “รถอีวีแห่งชาติ” จะเป็นความร่วมมือระหว่างกระทรวงพาณิชย์ กับเอกชนไทย และค่าย CHERY (เชอรี) จากจีน สัดส่วนการลงทุนยังไม่แน่ชัด แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นโครงการที่สามารถขาดทุนได้ 

รายละเอียดโครงการคร่าวๆ คือ จะผลิตรถไฟฟ้าทั้งประเภท พิคอัพ เอสยูวี และเอมพีวี โดยใช้ชิ้นส่วนภายในประเทศมากกว่า 50 % รวมทั้งมีราคาจับต้องได้สำหรับประชาชนทั่วไป

ฟังดูน่าตื่นเต้นดีนะครับ แต่ผมไม่เห็นความจำเป็นใดๆ ที่รัฐจะต้องเสี่ยงใช้งบประมาณมหาศาลเพื่อสร้างบแรนด์รถไฟฟ้าแห่งชาติ ขณะที่ในตลาดเต็มไปด้วยค่ายรถไฟฟ้าระดับโลก ซึ่งล้วนมีประสบการณ์ ความน่าเชื่อถือ และความพร้อมด้านเทคโนโลยี แถมยังฟาดฟันกันด้วยสงครามราคา แบบนี้อีวีหน้าใหม่จะเอาอะไรไปสู้ นอกจากรัฐจะอุดหนุนภาษีแบบเอาเปรียบเจ้าอื่น ซึ่งสุดท้ายภาระก็ตกกับประชาชนอยู่ดี

ถ้าจะอ้างว่า การบังคับใช้ชิ้นส่วนที่ผลิตในประเทศ เป็นการสร้างงานให้คนไทย ก็จริงอยู่ แต่จะส่งผลให้ต้นทุนของชิ้นส่วนแพงมาก (เพราะผลิตน้อย) จนทำราคารถแข่งขันกับเจ้าอื่นไม่ได้ สุดท้ายก็เจ๊งทั้งระบบไปตามระเบียบ

เอาจริงๆ ตอนนี้ในโลกมีแค่ VINFAST (วินฟาสต์) ของเวียดนามยี่ห้อเดียว ที่อาจจะเรียกเป็นรถแห่งชาติได้ แต่ของเขาภาคเอกชนลงทุนเอง ไม่ได้ใช้เงินภาษีประชาชน และมีวิสัยทัศน์ชัดเจนในการผลิตเพื่อส่งออก ส่วน PROTON (ปโรตอน) อดีตรถแห่งชาติของมาเลเซีย ก็ล่มสลายกลายเป็นของจีนไปแล้ว

สรุปแล้ว ไม่ว่าจะมองมุมไหน โครงการ “รถอีวีแห่งชาติ” ก็เต็มไปด้วยข้อจำกัด และความเสี่ยงที่ไม่จำเป็น ดังนั้น แทนที่จะลงทุนผลิตรถอีวีแห่งชาติ ผมว่ารัฐหันไปลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐาน เช่น เครือข่ายสถานีชาร์จ ระบบกำจัดซากแบทเตอรี รวมถึงการผลิตชิ้นส่วน และอะไหล่ ตลอดจนการฝึกอบรมแรงงานเฉพาะทาง น่าจะเกิดประโยชน์กับอุตสาหกรรมยานยนต์ และเป้าหมายการเป็นฮับผู้ผลิตอีวีมากกว่า

รีบตื่นจากฝัน มาอยู่กับความเป็นจริงซะ…เดี๋ยวจะหาว่า UNCLE ไม่เตือน !